Nod y cyfryngau yw cyfleu neges i'r gynulleidfa drwy'r sianel fwyaf priodol.
Mae'r cyfryngau, megis rhaglenni dogfen neu ddarllediadau newyddion yn gallu bod yn adnodd gwerthfawr wrth ymchwilio i'r rhan fwyaf o bynciau. Bydd darllediadau addysgol neu ddarllediadau a seilir ar ffeithiau yn aml yn cynnwys cyflwyniadau gwybodaeth sydd wedi'u seilio ar ymchwil dda. Mae darllediadau newyddion ar y llaw arall fel rheol yn cynnwys adroddiadau go iawn â gwybodaeth gyfoes sydd wedi dod o ffynonellau dilys.
Bydd cyfryngau megis rhaglenni dogfen yn aml yn rhoi crynodeb o bwnc. Er mwyn cael gwybodaeth am y pwnc, mae rhaglenni dogfen yn aml yn cynnwys cyfweliadau â phobl neu safbwyntiau pobl. Gan ei bod hi'n cymryd amser i gynhyrchu cyfryngau fel hyn, fel rheol na fydden nhw'n ffynhonnell dda am wybodaeth ddiweddar iawn.
Gyda'r rhan fwyaf o brosiectau ymchwil, mae'n syniad da defnyddio’r cyfryngau ar y cyd ag adnoddau eraill. Bydd hyn yn golygu y gallwch gael dealltwriaeth ddofn am y pwnc yn ogystal â sicrhau bod gennych wybodaeth am y datblygiadau diweddaraf yn y maes.
Gallwch ddod o hyd i wybodaeth yn unrhyw le - llyfrau, dyddiaduron, cyfryngau cymdeithasol, blogiau, profiadau personol, erthyglau cylchgronau, barn arbenigwyr, gwyddoniaduron, a gwefannau - ac fe fydd y math o wybodaeth sydd ei hangen arnoch yn amrywio yn dibynnu ar y cwestiwn rydych yn ceisio ei ateb i'ch aseiniad neu'ch ymchwil.
Mae gwahanol aseiniadau yn gofyn am wybodaeth o amrywiaeth o ffynonellau; felly, mae angen i chi ddeall ble i fynd i ddod o hyd i rai mathau o wybodaeth. Os ydych yn gwybod pa fath o ffynhonnell y bydd ei angen, bydd hynny hefyd yn eich helpu i ddod o hyd i'r ffynhonnell iawn.
Yn fras, mae tri chategori o ffynhonnell:
Edrychwch drwy'r tabiau hyn i gael diffiniadau ac ychydig o enghreifftiau.
Ffynonellau gwreiddiol (neu 'gynradd') yw'r deunydd gwreiddiol y mae ymchwil wedi'i seilio arno. Dogfennau uniongyrchol ydyn nhw, sy'n darparu tystiolaeth uniongyrchol am eich pwnc.
Enghreifftiau:
Dyddiaduron
Areithiau
Gohebiaeth
Cyfweliadau
Llawysgrifau
Dogfennau Llywodraethau
Lluniau ffilm newyddion
Deunydd Archifol
Hunangofiannau
Gweithiau Celf
Nofelau
Barddoniaeth
Cerddoriaeth
Darluniau/cynlluniau pensaernïol
Ffotograffau
Ffilm
Mae ffynonellau eilaidd yn rhoi dehongliadau, sylwebaeth neu ddadansoddiad ar ffynonellau eraill. Maent yn ymdriniaethau a ysgrifennwyd wedyn gyda manteision 'synnwyr trannoeth'. Nid yw ffynonellau eilaidd yn dystiolaeth, ond yn hytrach yn cynnig sylwebaeth a thrafodaeth ar dystiolaeth.
Enghreifftiau:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ffynonellau trydyddol yw trefniadau, categorïau, mynegeion neu gasgliadau o ffynonellau. Mae ffynhonnell drydyddol yn cyflwyno crynodebau neu fersiynau cryno o ddeunydd, fel rheol gyda chyfeiriadau yn ôl at y ffynonellau gwreiddiol neu eilaidd.
Enghreifftiau:
