Gallwch ddod o hyd i wybodaeth yn unrhyw le – llyfrau, dyddiaduron, y cyfryngau cymdeithasol, blogiau, profiadau personol, erthyglau cylchgronau, barn arbenigwyr, papurau a adolygir gan gymheiriaid, gwyddoniaduron, a thudalennau ar y we – a bydd y math o wybodaeth sydd ei hangen arnoch yn amrywio yn dibynnu ar y cwestiwn yr ydych chi’n ceisio ei ateb ar gyfer eich traethawd hir neu’ch prosiect ymchwil.
Mae angen gwybodaeth o amrywiaeth o ffynonellau ar eich traethawd hir; felly, bydd gwybod pa fath o ffynhonnell sydd ei hangen arnoch yn eich helpu i ddod o hyd i’r ffynhonnell gywir.
Gallwch ddod o hyd i wybodaeth yn unrhyw le - llyfrau, dyddiaduron, cyfryngau cymdeithasol, blogiau, profiadau personol, erthyglau cylchgronau, barn arbenigwyr, gwyddoniaduron, a gwefannau - ac fe fydd y math o wybodaeth sydd ei hangen arnoch yn amrywio yn dibynnu ar y cwestiwn rydych yn ceisio ei ateb i'ch aseiniad neu'ch ymchwil.
Mae gwahanol aseiniadau yn gofyn am wybodaeth o amrywiaeth o ffynonellau; felly, mae angen i chi ddeall ble i fynd i ddod o hyd i rai mathau o wybodaeth. Os ydych yn gwybod pa fath o ffynhonnell y bydd ei angen, bydd hynny hefyd yn eich helpu i ddod o hyd i'r ffynhonnell iawn.
Yn fras, mae tri chategori o ffynhonnell:
Edrychwch drwy'r tabiau hyn i gael diffiniadau ac ychydig o enghreifftiau.
Ffynonellau gwreiddiol (neu 'gynradd') yw'r deunydd gwreiddiol y mae ymchwil wedi'i seilio arno. Dogfennau uniongyrchol ydyn nhw, sy'n darparu tystiolaeth uniongyrchol am eich pwnc.
Enghreifftiau:
Dyddiaduron
Areithiau
Gohebiaeth
Cyfweliadau
Llawysgrifau
Dogfennau Llywodraethau
Lluniau ffilm newyddion
Deunydd Archifol
Hunangofiannau
Gweithiau Celf
Nofelau
Barddoniaeth
Cerddoriaeth
Darluniau/cynlluniau pensaernïol
Ffotograffau
Ffilm
Mae ffynonellau eilaidd yn rhoi dehongliadau, sylwebaeth neu ddadansoddiad ar ffynonellau eraill. Maent yn ymdriniaethau a ysgrifennwyd wedyn gyda manteision 'synnwyr trannoeth'. Nid yw ffynonellau eilaidd yn dystiolaeth, ond yn hytrach yn cynnig sylwebaeth a thrafodaeth ar dystiolaeth.
Enghreifftiau:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ffynonellau trydyddol yw trefniadau, categorïau, mynegeion neu gasgliadau o ffynonellau. Mae ffynhonnell drydyddol yn cyflwyno crynodebau neu fersiynau cryno o ddeunydd, fel rheol gyda chyfeiriadau yn ôl at y ffynonellau gwreiddiol neu eilaidd.
Enghreifftiau:
Mae llenyddiaeth lwyd yn ddeunydd nad yw’n cael ei gyhoeddi’n ffurfiol yn y fformatau sefydledig arferol. Yn ogystal â nodi adnoddau cyhoeddedig bydd angen strategaeth arnoch i ddod o hyd i lenyddiaeth lwyd.
Byddai enghreifftiau o lenyddiaeth lwyd yn cynnwys:
Edrychwch ar y tab Ble i chwilio i gael rhagor o wybodaeth ynghylch canfod y mathau gwahanol hyn o ffynonellau.
