Y pethau sylfaenol i gofio
Un o nodweddion pwysicaf ysgrifennu academaidd yw cydnabod llyfrau, erthyglau cyfnodolion a ffynonellau gwybodaeth eraill rydych wedi’u defnyddio yn eich gwaith, fel arfer drwy gyfeirio atynt yn eich aseiniad a rhestru pob un ar y diwedd mewn rhestr gyfeirio. Yn aml iawn, fe gewch farciau am wneud hyn yn gywir felly mae’n sgil sy’n werth ei dysgu cyn gynted ag y gallwch.
Os na fyddwch yn cydnabod eich ffynonellau mae’n bosib y byddwch yn cyflwyno syniadau neu ddyfyniadau rhywun arall fel eich rhai chi eich hun. Llên-ladrad yw hynny; nid yw’r Brifysgol yn caniatáu hyn a gall y canlyniadau fod yn ddifrifol.
Cysylltwch â Simone sia1@aber.ac.uk / llyfrgellwyr@aber.ac.uk eich Llyfrgellydd Pwnc os oes angen rhagor o gyngor neu gymorth.
Archebwch apwyntiad gloywi APA 7fed Addysg Gofal Iechyd yma. Os nad wyf ar gael, cliciwch yma i wneud apwyntiad gydag aelod arall o dîm y llyfrgell
Mae hwn yn ddull sy'n defnyddio fformat awdur-dyddiad ar gyfer cydnabyddiaethau yn y testun ac yna'n rhestru manylion llawn y ffynhonnell yn nhrefn yr wyddor yn y rhestr gyfeirnodi.
Enghreifftiau o gydnabyddiaethau yn-y-testun:
Os ydych chi’n rhoi cydnabyddiaeth am ddyfyniad uniongyrchol, gwnewch yn siŵr eich bod yn nodi rhif y dudalen ar ôl y flwyddyn: (Adams, 2019, t. 42).
Os ydych yn rhoi cydnabyddiaeth i lyfr neu erthygl sydd â sawl awdur, dilynwch y rheolau hyn:
2 awdur: rhowch gydnabyddiaeth i'r ddau ohonynt bob amser (Polit a Beck, 2017)
3-20 awdur: Nodwch gyfenw'r awdur cyntaf ac yna et al (Perry et al., 2020)
Enghreifft dalfyriad:
Cydnabyddiaeth gyntaf: Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth (CNB, 2018)...neu...(Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth (CNB), 2018).
Cydnabyddiaeth ddilynol: CNB (2018)...neu...(CNB, 2018).
Gweler y tabiau canlynol i gael cyngor ynglŷn â chreu rhestr gyfeirnodi.
Creu'r rhestr gyfeirnodi:
Wrth gyfeirnodi llyfr dilynwch y drefn hon:
• Awduron, cyfenw ac yna blaenlythrennau
• Blwyddyn cyhoeddi, mewn cromfachau
• Teitl, mewn print italig
• Argraffiad y llyfr (os nad yr argraffiad cyntaf)
• Cyhoeddwr
Enghraifftiau: Llyfr
Rhestr Gyfeirnodi:
Barber, P., & Robertson, D. (2020). Essentials of pharmacology for nurses (4ydd arg.). Open University Press.
Jasper, M. (2013). Beginning reflective practice (2il arg.). Cengage Learning.
Wrth gyfeirnodi e-lyfr dilynwch y drefn hon:
*Os yw'r e-lyfr yn dod o gronfa ddata ymchwil academaidd ac nad oes ganddo DOI nac URL sefydlog, does dim angen unrhyw beth yn y cyfeirnod ar ôl enw'r cyhoeddwr. Peidiwch â chynnwys enw'r gronfa ddata yn y cyfeirnod. Yr un yw'r cyfeirnod yn yr achos hwn ag ar gyfer llyfr print.
Enghraifftiau: e-lyfr
Loschiavo, J. (2015). Fast Facts for the School Nurse: School Nursing in a Nutshell (2il arg.). Springer. https://doi.org/10.1891/9780826128775
Cottrell, S. (2019). The study skills handbook (5ed arg.). Red Globe Press.
Wrth gyfeirnodi pennod o lyfr wedi'u olygu dilynwch y drefn hon:
• Awdur y bennod, cyfenw yn gyntaf ac yna llythrennau cyntaf.
• Blwyddyn cyhoeddi
• Teitl y bennod
• Yn + awduron y llyfr cyfan (Goln.)
• Teitl y llyfr
• Tudalennau'r bennod
• Cyhoeddwr
Enghraifftiau: pennod o lyfr
Grayer, J., Baxter, J., Blackburn, L., Cooper, J., Curtis, E., Dvorjez, L., Finn, L., Gaynor, D., Henderson, B., Jagger, C., Keating, L., Leigh-Doyle, J., Lister, S., Mathiah, R., & Mohanmmed, A. (2021). Communication, psychological wellbeing and safeguarding. Yn S. E. Lister, J. Hofland & H. Grafton (Goln.), The Royal Marsden manual of clinical nursing procedures (10fed arg., tt. 133-204). Wiley-Blackwell.
Smyth, M. J., & Filipkowski, B.K. (2010). Coping with stress. Yn D. French, K. Vadhara, A.A. Kaptein, & J. Weinman (Goln.), Health Psychology (tt. 271-283). Blackwell Publishing.
*Wrth gynnwys hyn fel cydnabyddiaeth o fewn y testun, byddech yn cyfeirio at awduron y bennod yn unig, ac nid y golygyddion. Er enghraifft: dywed Smyth a Filipkowski (2010) fod… neu..(Smyth a Filipkowski, 2010).
Wrth gyfeirnodi erthygl dilynwch y drefn hon:
• Awduron, cyfenwau ac yna blaenlythrennau.
• Blwyddyn cyhoeddi, mewn cromfachau.
• Teitl yr erthygl.
• Teitl y cyfnodolyn, mewn print italig.
• Cyfrol y cyfnodolyn.
• Rhifyn y cyfnodolyn, mewn cromfachau.
• Ystod tudalennau'r erthygl.
• DOI yr erthygl, os yw ar gael.
Enghraifftiau: Erthygl mewn cyfnodolyn
Edwards, A. A., Steacy, L. M., Siegelman, N., Rigobon, V. M., Kearns, D. M., Rueckl, J. G., & Compton, D. L. (2022). Unpacking the unique relationship between set for variability and word reading development: Examining word- and child-level predictors of performance. Journal of Educational Psychology, 114(6), 1242–1256. https://doi.org/10.1037/edu0000696
Jones, A., Rahman, R.J., & O, J.A. (2019). Crisis in the Countryside - Barriers to Nurse Recruitment and Retention in Rural Areas of High-Income Countries: A Qualitative Meta-Analysis. Journal of rural studies, 72, 153–163. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2019.10.007
Wrth gyfeirnodi gwe-ddalen dilynwch y drefn hon:
• Cyfenw'r awdur ac yna blaenlythrennau NEU enw'r sefydliad. Teitl y we-ddalen os nad oes awdur.
• Blwyddyn cyhoeddi (mewn cromfachau).
• Teitl.
• URL.
Enghraifft: gwe-ddalen
World Health Organisation (WHO). (2019). WHO updates global guidance on medicines and diagnostic tests to address health challenges, prioritise highly effective therapeutics, and improve affordable access. https://www.who.int/news/item/09-07-2019-who-updates-global-guidance-on-medicines-and-diagnostic-tests-to-address-health-challenges-prioritize-highly-effective-therapeutics-and-improve-affordable-access
Gall dogfen ar y we gynnwys adroddiadau llywodraeth neu ddogfennau polisi. Maent yn cael eu cyfeirnodi'n wahanol i dudalennau gwe:
• Awduron, yn cynnwys blaenlythrennau.
• Blwyddyn cyhoeddi, mewn cromfachau.
• Teitl, mewn print italig.
• URL
Enghraifftiau: Dogfen ar y we
Howe, C., Mercer, N. (2007). Children's social development, peer interaction and classroom learning. https://cprtrust.org.uk/wp-content/uploads/2014/06/research-survey-2-1b.pdf
Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth. (2018). Y Cod: Safonau ymarfer proffesiynol ac ymddygiad ar gyfer nyrsys, bydwragedd a chymdeithion nyrsio. https://www.nmc.org.uk/globalassets/sitedocuments/nmc-publications/nmc-code-welsh.pdf
Llywodraeth Cymru. (2022). Y datganiad ansawdd ar gyfer gofal lliniarol a gofal diwedd oes. https://www.llyw.cymru/sites/default/files/pdf-versions/2022/10/5/1665149567/y-datganiad-ansawdd-ar-gyfer-gofal-lliniarol-gofal-diwedd-oes.pdf
Pan fo’n ddefnyddiol cynnwys yr adran o'r cod yr ydych yn cyfeirio ati, mae'r rhan sy’n trafod cyfeiriadau at godau moeseg ar wefan APA yn awgrymu y dylech osod eich cyfeiriadau yn y testun fel a ganlyn:
Y Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth (CNB, 2018, Adran 7.3)...
neu ...
(Y Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth (CNB), 2018, Adran 7.3).
Cofiwch ysgrifennu ‘Y Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth’ yn llawn y tro cyntaf y mae'n ymddangos yn eich aseiniad.
Cydnabyddiaeth gyntaf: Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth (CNB, 2018)...
neu...
(Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth (CNB), 2018).
Cydnabyddiaeth ddilynol:
CNB (2018)...
neu...(CNB, 2018).
Byddai'n ymddangos unwaith yn eich rhestr o gyfeiriadau:
Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth. (2018). Y Cod: Safonau ymarfer proffesiynol ac ymddygiad ar gyfer nyrsys, bydwragedd a chymdeithion nyrsio. https://www.nmc.org.uk/globalassets/sitedocuments/nmc-publications/nmc-code-welsh.pdf
Ffynhonnell eilaidd
Nid yw defnyddio ffynonellau eilaidd yn cael ei annog yn null cyfeirnodi APA ac fe'ch anogir bob amser i fynd at y ffynhonnell wreiddiol. Fodd bynnag, weithiau nid yw hyn yn bosib, oherwydd diffyg mynediad i'r ffynhonnell wreiddiol o bosib neu am nad yw'r ffynhonnell wreiddiol ar gael. Yn yr achosion hyn, byddech yn rhoi cydnabyddiaeth ac yn cyfeirnodi mewn ffordd ychydig yn wahanol, fel y nodir isod.
Cydnabod ffynhonnell eilaidd o fewn y testun
Mae cylch adlewyrchol Gibbs (1988) fel y dyfynnwyd yn Jasper (2013) yn dangos bod...
NEU
Mae cylch adlewyrchol Gibbs yn theori bwysig ym maes ymarfer myfyriol (Gibbs, 1988, fel y dyfynnwyd yn Jasper, 2013).
Cynnwys ffynhonnell eilaidd yn eich rhestr gyfeirnodi
Jasper, M. (2013). Beginning reflective practice (2il arg.). Cengage Learning.
Defnyddiwch erthyglau papur newydd yn fan cychwyn i ymchwil. Nid ydynt yn cael eu hystyried yn ffynonellau academaidd. Defnyddiwch y fformat isod:
• Cyfenwau awduron, yna blaenlythrennau.
• Blwyddyn, mis a dyddiad cyhoeddi, mewn cromfachau.
• Teitl yr erthygl.
• Teitl y papur newydd, mewn print italig.
• Rhifau'r tudalennau NEU URL, os yw yn erthygl ar-lein
Enghraifft: Erthygl papur newydd:
Duggan, C. (2022, Medi 5). Croesawu myfyrwyr cyntaf cwrs nyrsio Aberystwyth. BBC.https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/62785861
Sisley, D. (2020). Can science cure a broken heart?. The Guardian. https://www.theguardian.com/science/2020/feb/22/can-science-cure-a-broken-heart
Creu cyfeiriad at ChatGPT neu fodelau a meddalwedd AI eraill
Mae canllawiau'r Brifysgol yn nodi bod "cyflwyno gwaith a gynhyrchir gan ddeallusrwydd artiffisial fel pe bai'n waith eich hun" yn fath o lên-ladrad ac, o'r herwydd, yn ymddygiad academaidd annerbyniol. Gellir dod o hyd i wybodaeth gyflawn am ganllawiau'r Brifysgol ar ymddygiad academaidd annerbyniol yma.
Defnyddio Deallusrwydd Artiffisial yn y Llyfrgell: Canllaw Myfyriwr
Nid yw'r hyn sy'n cael ei bostio ar y cyfryngau cymdeithasol, er enghraifft Twitter a Facebook, yn cael eu hystyried yn ffynonellau academaidd. Defnyddiwch nhw yn fan cychwyn i’ch ymchwil academaidd. Defnyddiwch y fformat isod:
• Enw defnyddiwr neu enw'r grŵp
• Dyddiad ar ffurf blwyddyn, mis, diwrnod. Mewn cromfachau. Os nad oes dyddiad, rhowch (n.d.)
• Teitl y post, wedi'i ddilyn gan y math o ffynhonnell mewn cromfachau [ ].
• Wedi'i adalw o, ac yna mis, diwrnod, blwyddyn,
• o'r URL
Enghraifft: Post Cyfryngau Cymdeithasol
Barack Obama. (2009, Hydref 9). Humbled [diweddariad Facebook]. Wedi'i adalw Mai, 14, 2020, o http://www.facebook.com/posted.php?id=6815841748&share_id=154954250775&comments=1#s154954250775
Fideo YouTube
University of Oxford. (2020, Tachwedd 23). Oxford University’s ‘vaccine for the world’ is effective [Fideo]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=xHJ_RqeXXy0
*Cydnabyddiaeth yn-y-testun am ddyfyniad uniongyrchol “The vaccine is shown to protect against hospitalisation and severe disease” (University of Oxford, 2020, 0:18).
Cyfeiriadau Ymarfer Clinigol
https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/references/examples/clinical-practice-references
Sut ydw i'n cyfeirio at y 6C?
NHS England. (2016). Compassion in practice: Evidencing the impact. London. https://www.england.nhs.uk/wp-content/uploads/2016/05/cip-yr-3.pdf
Sut ydw i'n cyfeirio at ganllawiau National Institute for Health and Care Excellence (NICE)?
National Institute for Health and Care Excellence. (2022). Hypertension in adults: Diagnosis and management (NICE Guideline NG136). https://www.nice.org.uk/guidance/ng136
Sut ydw i'n cyfeirio at ddogfen Cymru gyfan ar gyfer asesu ymarfer a chofnodi cyrhaeddiad parhaus?
Grŵp Nyrsio a Bydwreigiaeth Cyn-gofrestru Cymru Gyfan. (2020). Dogfen Cymru gyfan ar gyfer asesu ymarfer a chofnodi cyrhaeddiad parhaus. Addysg a Gwella Iechyd Cymru. https://aagic.gig.cymru/files/unwaith-i-gymru-2020/ddogfennau/dogfen-cymru-gyfan-ar-gyfer-asesu-ymarfer-a-chofnodi-cyrhaeddiad-parhaus/
Polisi Arolygaeth Academaidd Myfyrwyr Addysg Gofal Iechyd
Chwiliwch Primo i ddod o hyd i deitlau pellach neu porwch trwy’r Casgliad Astudio Effeithiol ar Lawr F, Llyfrgell Hugh Owen