Celf a Hanes Celf: Cyfeirio ac osgoi llên-ladrata - y pethau sylfaenol

Yn syml, mae cyfeiro neu gyfeirnodi yn golygu cydnabod eich ffynonellau.

Mae'n bwysig sicrhau eich bod yn cyfeirio'n gywir ac yn gyson.

TERMAU ALLWEDDOL

Cyfeirio neu ddyfynnu o fewn y testun:

• cydnabod ffynonellau o fewn eich aseiniad/traethawd. Mae hwn fel arfer yn gydnabyddiaeth fer, ffurfiol o fewn corff eich gwaith fel arwydd o ble mae'r deunydd wedi dod.

Aralleirio:

• mynegi neu roi'r testun gwreiddiol yn eich geiriau eich hun.

Dyfynnu/dyfyniad:

• pan ddefnyddiwch y geiriau gwreiddiol fel mae nhw'n ymddangos yn yr adnodd o fewn gwaith eich hun.

Cyfeirnodi:

• manylion llyfryddiaethol llawn y ffynhonnell a ddefnyddir a ddylai gynnwys: cyfenw, llythyren gyntaf, dyddiad cyhoeddi, teitl, cyhoeddwr, lleoliad cyhoeddi. Yn dibynnu ar y ffynhonnell a'r arddull gyfeirio rydych chi'n ei defnyddio, gall hefyd gynnwys is-deitl, pennod, golygydd, argraffiad, dyddiad a gyrchwyd ac ati.

Cyfeirnod:

• cydnabod eich ffynonellau.

Llyfryddiaeth:

• Dyma'r rhestr o'r holl ffynonellau a ddefnyddioch wrth baratoi eich aseiniad/traethawd y gellir ei gysylltu'n hawdd â'ch cyfeiriadau o fewn y testun. Bydd eich llyfryddiaeth yn cynnwys y ffynonellau hynny rydych chi wedi'u dyfynnu neu eu haralleirio yn uniongyrchol ohonynt ac hefyd y ffynonellau rydych chi wedi ymgynghori â nhw i gael gwybodaeth am y maes dan sylw. Lleolir y llyfryddiaeth ar ddiwedd eich gwaith. 

Cyfeiriwch a chyfeirnodwch y ffynonellau rydych wedi'u defnyddio'n gywir ac yn gyson.

Pam?

• i ennill marciau gwell

• bydd yna dystiolaeth yn cefnogi'ch dadleuon yn glir

• gall eich darlithydd weld pa mor eang rydych chi wedi'i ddarllen 

• bydd eich gwaith yn adlewyrchu gwerthoedd academaidd disgwyliedig ac arfer academaidd da.

• osgoi llên-ladrad damweiniol

• cydnabod y rhai yr ydych wedi dyfynnu neu aralleirio eu gwaith

• caniatáu i'r rhai sy'n darllen eich gwaith ddod o hyd i'r ffynonellau rydych wedi'u defnyddio a'u darllen

• adeiladu ar eich sgiliau ymchwil

• mae cyfeirnodi da yn hanfodol i ysgrifennu academaidd mewn addysg uwch

Ystyr llên-ladrad yw cyflwyno gwaith rhywun arall fel eich gwaith chi eich hun.

Er enghraifft:

• peidio â chyfeirnodi awdur rydych wedi dyfynnu o un o’i lyfrau neu erthyglau yn eich aseiniad

• copïo a throsglwyddo testun o’r rhyngrwyd yn eich aseiniad heb nodi’r ffynhonnell

• copïo rhan o draethawd ffrind neu’r cyfan ohono i’ch traethawd chi

• prynu traethawd ar-lein neu o ffynhonnell arall

Mae mwy o wybodaeth am yr hyn y mae’r Brifysgol yn ei ystyried yn llên-ladrad ar gael, a beth sy'n digwydd os ydych chi'n llên-ladrata, yn y Rheoliadau ar Ymddygiad Academaidd Annerbyniol.

Mae’r canlyniadau’n ddifrifol:

• gall myfyrwyr a ddysgir drwy gwrs gael eu diarddel o’r Brifysgol

• gall myfyrwyr ymchwil uwchraddedig fethu elfen traethawd ymchwil eu cwrs

Pan gyflwynwch aseiniad rhaid i chi lofnodi blaenddalen i nodi eich bod yn deall canlyniadau llên-ladrad

Bydd meddalwedd y Brifysgol ar gyfer cyflwyno gwaith ar-lein, Turnitin, yn chwilio drwy eich aseiniad am dystiolaeth o lên-ladrad a bydd pwy bynnag sy’n marcio eich aseiniad yn gweld yr adroddiad a gynhyrchir.

Cymerwch olwg yn ein Canllaw Ymwybyddiaeth am Gyfeirnodi a Llên-ladrad er mwyn dysgu mwy am gyfeirnodi'r holl ffynonellau gwybodaeth a ddefnyddiwch yn eich gwaith cwrs yn gywir, yn ogystal â sylweddoli beth yw canlyniadau methu â chydnabod y ffynonellau hyn.

Ar ôl i chi orffen, gallwch wedyn roi prawf ar eich gwybodaeth trwy wneud cwis a fydd yn cymryd tua 15 munud i'w gwblhau.

Mae yna nifer o gyrsiau rhad ac am ddim y gallech fynd arnynt sy’n canolbwyntio’n benodol ar gyfeirio. Cliciwch ar y linciau isod a phorwch drwy'r rhestr cyrsiau.

Cyrsiau israddedig rhad ac am ddim.
Cyrsiau uwchraddedig rhad ac am ddim

Mae yna feddalwedd rheoli cyfeirio ar gael i'ch helpu i drefnu eich cyfeiriadau a fformatio eich dyfyniadau a llyfryddiaethau.

Cyfeirio a llyfryddiaeth yn Microsoft Word​

Mae yna nodwedd yn Microsoft Word ar gyfer creu dyfyniadau testun a llyfryddiaethau. Citations & Bibliography yw'r enw arno a gallwch ddod o hyd iddo ar y tab References yn Word. Dalier sylw: mae'n rhaid i chi deipio'r manylion cyfeirio eich hun felly mae hyn yn ddefnyddiol dim ond os ydych chi'n dyfynnu nifer fach o gyfeiriadau yn unig. Hefyd nid yw wedi'i gynllunio i'w ddefnyddio gyda throednodiadau.

EndNote

Mae EndNote yn gymwysiad cyfeirio llyfryddiaethol ar gyfer casglu cyfeiriadau llyfryddiaethol o gronfeydd data ar-lein, rheoli a storio cyfeirnodau, fformatio'r cyfeirnodau ac allforio'r cyfeiriadau fel troednodiadau, ôl-nodiadau a llyfryddiaethau i ddogfennau Microsoft Word.

• Mae EndNote X9 ar gael i'w lawrlwytho am ddim (Windows a Mac) i gyfrifiaduron sy'n eiddo i fyfyrwyr a staff: 

• Mae'r fideo byr EndNote X9: The Short Course (22 munud) yn cwmpasu'r holl hanfodion ar sut i weithredu Endnote X9.

• Ceir hefyd fwy o wybodaeth ar dudalennau sgiliau gwybodaeth (Saesneg yn unig, aros am gyfeithiad) a Chwestiynau a Holir yn Aml: EndNote

Cysylltwch â Lloyd, eich Llyfrgellydd Pwnc os oes gennych unrhyw ymholiad llyfrgellyddol neu os hoffech drefnu cyfarfod:

Ebost: glr9@aber.ac.uk

Trefnu apwyntiad ar-lein