Gwerthuso gwybodaeth a gwirio ffeithiau: Camwybodaeth a thwyllwybodaeth

Twyllwybodaeth yw gwybodaeth ffug, gamarweiniol neu anghywir sy'n cael ei chreu a'i rhannu'n fwriadol â'r nod o gamarwain pobl eraill. Er enghraifft, er mwyn mantais wleidyddol neu ariannol.

Gall newyddion ffug ddeillio o dwyllwybodaeth, sef newyddion sydd wedi'u creu'n fwriadol a'u rhannu er mwyn camarwain pobl eraill.  Gyda newyddion o'r fath, fe all fynd yn gamwybodaeth yn y pen draw, wrth i bobl rannu deunydd ffug yn anfwriadol gan nad ydynt wedi pwyso a mesur y ffynhonnell na gwirio'r ffeithiau, ac felly maent yn lledaenu gwybodaeth nad yw'n wir.

Camwybodaeth yw gwybodaeth ffug, gamarweiniol neu anghywir ond efallai nad yw wedi'i chreu'n fwriadol er mwyn twyllo neu gamarwain pobl eraill. Efallai fod y stori wedi'i chreu'n anfwriadol.

Mae botiau a throliau yn chwarae rhan fawr wrth rannu newyddion ffug. Cyfrifon ffug yw botiau, ac maent yn cael eu rhaglennu i rannu stori i gynifer o bobl â phosib. Mae botiau'n gallu creu negeseuon yn awtomatig, hybu syniadau, gweithredu fel dilynwyr i ddefnyddwyr, a denu dilynwyr atyn nhw eu hunain.

Pobl go iawn yw troliau, gyda chyfrifon go iawn, sy'n hoffi rhoi sylwadau negyddol, aflonyddu, tynnu ar bobl eraill, poenydio a bygwth pobl eraill, ond sy'n cuddio y tu ôl sgrin y cyfrifiadur neu'r ffôn. Maent yn bobl sy'n gadael negeseuon profoclyd, sarhaus a chreulon ar y rhyngrwyd er mwyn mynnu sylw, creu helynt neu beri gofid i rywun.

Ffynhonnell ffeithlun isod: Groundviews.com

https://groundviews.org/2018/05/12/infographic-10-types-of-mis-and-disinformation/