Primo: defnyddio catalog y llyfrgell: Dod o hyd i adnoddau ar gyfer eich aseiniadau

​​​​​​​

• penderfynwch beth rydych yn chwilio amdano - a oes angen cyflwyniad sylfaenol, esboniad manwl, set o ystadegau sy'n darparu tystiolaeth o ymchwil?

• Bydd hyn yn dangos sut y dylech ysgrifennu a beth yw pwrpas yr aseiniad. Edrychwch ar eiriau’r dasg, er enghraifft: Trafod / Dadansoddi / Disgrifio / Cymharu / Egluro ayb.
• gwiriwch yr hyn y gofynnir i chi ei wneud trwy edrych ar y nodiadau canllaw yn eich deunyddiau modiwl.

• ...a darllenwch eto!
• cadwch gyfeirio'n ôl at y cwestiwn aseiniad er mwyn sicrhau eich bod yn cadw at y trwydd iawn o ran ei ateb

• Nodwch y geiriau/termau allweddol o'ch cwestiwn aseiniad a defnyddiwch rhain fel sail i'ch chwiliad.

• bod â ffocws a phenodol.

• Er enghraifft, y DU neu’r Deyrnas Unedig neu Brydain Fawr / Covid-19 neu coronafeirws.

Mae tri chategori bras o ffynonellau:

• Cynradd
  • Mae ffynonellau cynradd yn ddeunyddiau gwreiddiol y mae ymchwil arall yn seiliedig arnynt. Maent yn ddogfennau uniongyrchol sy'n darparu tystiolaeth uniongyrchol ar eich pwnc. Enghreifftiau: dyddiaduron, areithiau, gohebiaeth, cyfweliadau, llawysgrifau, Dogfennau'r Llywodraeth, ffilmiau newyddion.

• Eilaidd
  • Ffynonellau eilaidd yw dehongliad, sylwebaeth neu ddadansoddiad o ffynonellau eraill. Maent yn adroddiadau a ysgrifennwyd ar ôl y ffaith gyda'r fantais o edrych yn ôl. Nid tystiolaeth yw ffynonellau eilaidd, ond yn hytrach sylwebaeth a thrafodaeth ar dystiolaeth. Enghreifftiau: llyfryddiaethau, sylwebaethau, beirniadaethau, traethodau neu adolygiadau.

• Trydyddol
  • Ffynonellau trydyddol yw trefniadaeth, categoreiddio, mynegai neu gasgliad o ffynonellau. Mae ffynhonnell drydyddol yn cyflwyno crynodebau neu fersiynau cywasgedig o ddeunyddiau, fel arfer gyda chyfeiriadau yn ôl at y ffynonellau cynradd a/neu eilaidd. Enghreifftiau: geiriaduron, gwyddoniaduron, llawlyfrau, almanaciau, crynodebau.

• Mae llenyddiaeth lwyd yn ddeunydd nad yw’n cael ei gyhoeddi’n ffurfiol yn y fformatau sefydledig arferol. Yn ogystal â nodi adnoddau cyhoeddedig bydd angen strategaeth arnoch i ddod o hyd i lenyddiaeth lwyd. Enghreifftiau: papurau / trafodion cynhadledd, traethodau hir / traethodau ymchwil ac adroddiadau grwpiau ymchwil.

Ar gyfer chwilio ar-lein effeithiol mae angen i chi fuddsoddi amser ymlaen llaw i ddatblygu strategaeth chwilio gan ddefnyddio amrywiaeth o dechnegau chwilio. Os na fyddwch chi'n meddwl am eich strategaeth chwilio efallai y byddwch chi'n cael eich llethu gan lawer gormod o ganlyniadau amherthnasol.

Mae’n ddefnyddiol meddwl am hyn fel proses tri cham:

1. Nodwch eich termau chwilio

2. Cyfunwch eich termau Chwilio

3. Defnyddiwch dechnegau chwilio i gyfoethogi eich chwiliad

Mae rhagor o wybodaeth chwilio ar gael ar y tudalennau Chwilio Sylfaenol a Thechnegau Chwilio  yn y LibGuide yma.

• Mae Primo, catalog y llyfrgell yn le da i ddechrau dod o hyd i adnoddau ar gyfer eich aseiniad

  • yn bennaf byddwch yn defnyddioPrimo, catlog y llyfrgell i chwilio am lyfrau, cyfnodolion ac erthyglau a hefyd yr amrywiaeth eang o adnoddau gwybodaeth ar-lein y mae gan fyfyrwyr a staff PA fynediad atynt drwy danysgrifiad llyfrgell PA

• mae'r cronfeydd data yn caniatáu ichi chwilio trwy filiynau o erthyglau cyfnodolion, penodau llyfrau ac adolygiadau o lyfrau, adroddiadau a thrafodion, traethodau ymchwil, ac ati, ar yr un pryd.

• Chwiliad cronfeydd data
  • Dyma dudalen o ddolenni i amrywiaeth eang o adnoddau gwybodaeth ar-lein y mae gan fyfyrwyr a staff PA fynediad iddynt trwy danysgrifiad neu bryniant i Lyfrgell y Brifysgol, yn ogystal â detholiad bach o gynnwys o ansawdd uchel sydd ar gael am ddim.
  • I chwilio am gronfeydd data gallwch wneud y canlynol:
    • Nodwch allweddeiriau yn y blwch chwilio.
    • Pori cronfeydd data yn ôl categori.

• Chwiliad E-gyfnodolion

  • Mae Chwiliad E-Gyfnodolion neu Browzine yn ffordd newydd o bori a chwilio miloedd o gyfnodolion electronig sydd ar gael i chi fel aelod o Brifysgol Aberystwyth. 

  • Gan ddefnyddio BrowZine gallwch: 

    • pori neu chwilio yn ôl pwnc i ddod o hyd i e-gyfnodolion o ddiddordeb 
    • chwilio am deitl penodol 
    • creu eich silff lyfrau eich hun o hoff e-gyfnodolion a'u trefnu sut ydych chi eisiau 

    • Dilynwch eich hoff deitlau a derbyn rhybuddion pan fydd rhifyn newydd yn cael ei gyhoeddi 

    • Cadwch erthyglau yn eich llyfrgell bersonol a fydd yn cysoni ar draws eich dyfeisiau

  • Gellir defnyddio BrowZine ar eich cyfrifiadur, neu gallwch lawrlwytho'r ap i'w ddefnyddio ar ddyfais Android neu Apple. Bydd yr ap Browzine yn cysoni ar draws sawl dyfais fel y gallwch chi gadw i fyny â'ch darlleniad e-gyfnodolion lle bynnag yr ydych chi. 

  • Dewch o hyd iddo ar Primo, catalog y llyfrgell, drwy glicio ar y botwm Chwilio E-gyfnodolion ar frig y dudalen neu lawrlwythwch yr ap o'ch siop app.

• Llyfrnodwch a chyfeiriwch at eich canllaw pwnc - LibGuides

  • Mae'r Llyfrgellwyr Ymgysylltu Academaidd wedi datblygu nifer o ganllawiau ar-lein ar gyfer eich pwnc, gan roi mynediad hawdd i chi at yr adnoddau allweddol y bydd eu hangen arnoch. Byddant hefyd yn eich cyfeirio at y cronfeydd data, cylchgronau, llyfrau ac e-lyfrau gorau.

• Cysylltwch â'ch Llyfrgellydd Pwnc

• Gall y Llyfrgellwyr Pwnc yn y tîm Ymgysylltu Academaidd ddarparu cefnogaeth ac arweiniad ar eich taith i chwilota am ddeunydd ar gyfer eich aseiniadau. Gallwn eich helpu i wneud y gorau o'r adnoddau a'ch pwyntio i gyfeiriad defnyddiol a gwefannau perthnasol. Mae Llyfrgellwyr Pwnc yn darparu hyfforddiant sgiliau gwybodaeth a chymorth pwnc manwl i fyfyrwyr. 

• BlackBoard neu Aspire - gwiriwch eich rhestr ddarllen
  • Mae eich rhestr ddarllen yn cynnwys y darlleniadau a argymhellir ar gyfer y modiwl yr ydych yn ei astudio. Gallwch gyrchu e-lyfrau, erthyglau a darlleniadau digidol yn uniongyrchol o'ch rhestrau darllen. 

Fe welwch ragor o wybodaeth am y gwahanol agweddau uchod yn y LibGuide hwn.

Mae Porth Ymchwil Aberystwyth yn gwneud y gorau o ymchwil staff ac ôl-raddedigion Prifysgol Aberystwyth sydd ar gael yn agored ar-lein, yn rhad ac am ddim.

Yn y porth cynhwysir allbynnau cyhoeddedig, traethodau ôl-raddedig, manylion y prosiect, yn ogystal â chofnodion o weithgareddau parch eraill. Mae'r porth hefyd yn cynnwys Proffiliau Personol o'r holl staff a myfyrwyr ymchwil cyfredol. Gall borwyr y Porth weld yr holl gynnwys ymchwil perthnasol sy'n gysylltiedig â'r person hwnnw ar un dudalen. Gallent hefyd bori fesul adran.

Gallwch chwilio Porth Ymchwil Aberystwyth am draethodau ymchwil naill ai yn y blwch chwilio cyffredinol neu drwy bori yn y gymuned cyhoeddiadau ôl-raddedig. Nid yw cofnodion Porth Ymchwil Aberystwyth o reidrwydd yn darparu mynediad testun llawn, ar gyfer traethodau ymchwil, gallai hyn fod oherwydd bod gan draethawd ymchwil embargo dros dro ar fynediad agored (gellir dod o hyd i amodau’r embargo a dyddiad argaeledd drwy glicio ar ‘Dangos Cofnod Eitem Llawn’), neu embargo parhaol oherwydd materion hawlfraint neu wybodaeth sensitif, er enghraifft.

Library Hub Discover

Chwiliwch dros 119 o gatalogau llyfrgelloedd academaidd, cenedlaethol ac arbenigol y DU ac Iwerddon: https://discover.libraryhub.jisc.ac.uk/

Mae Jisc Library Hub Discover yn datgelu deunydd ymchwil prin ac unigryw trwy ddod â chatalogau prif lyfrgelloedd y DU ac Iwerddon ynghyd. Mewn un chwiliad gallwch ddarganfod daliadau Llyfrgelloedd Cenedlaethol y DU (gan gynnwys y Llyfrgell Brydeinig), llawer o lyfrgelloedd prifysgol, a llyfrgelloedd ymchwil arbenigol.

https://scholar.google.co.uk/

Mae Google Scholar yn darparu ffordd syml o chwilio'n fras am lenyddiaeth ysgolheigaidd. O un lle, gallwch chwilio ar draws llawer o ddisgyblaethau a ffynonellau: erthyglau, traethodau ymchwil, llyfrau, crynodebau a barn llys, gan gyhoeddwyr academaidd, cymdeithasau proffesiynol, cadwrfeydd ar-lein, prifysgolion a gwefannau eraill. Gall Google Scholar fod yn lle da i gychwyn eich chwiliad ond nid yw'n caniatáu ar gyfer y chwilio uwch neu gymhleth y gallwch ei wneud yng nghronfeydd data ymchwil y Llyfrgell.

Cyrchwch e-adnoddau gan ddefnyddio Google Scholar

Ni all Google Scholar ddarparu mynediad i destun llawn, fodd bynnag, trwy gysylltu â'r Llyfrgell gallwch gyrchu testun llawn lle mae tanysgrifiad  Prifysgol.

1. Dewis Gosodiadau o frig Tudalen Hafan Google Scholar
2. Dewis Dolenni Llyfrgell
3. Chwiliwch am Brifysgol Aberystwyth. Dewiswch o'r rhestr ac arbedwch eich gosodiadau

Byddwch nawr yn gweld dolenni FindIt@Aber wrth ymyl eitemau yn eich canlyniadau Google Scholar y gallwch eu defnyddio i gael mynediad at y testun llawn.

Mewn cymdeithas sy'n gyfoethog o ran gwybodaeth, mae'n hanfodol cofio nad yw pob adnodd gwybodaeth yn gyfartal!

Pan fyddwch chi'n chwilio am wybodaeth, rydych chi'n ymchwilydd. Fel ymchwilydd, rhaid i chi werthuso'r wybodaeth a ddarganfyddwch a phenderfynu a yw'r cynnwys yn:

• ysgolheigaidd
• gywir
• awdurdodol

Ynghyd â chyrchu, chwilio a dod o hyd i wybodaeth, mae gwerthuso gwybodaeth yn hanfodol. Mae'n bwysig gwerthuso'n ofalus y ffynonellau a ddewiswch. Ystyriwch beth rydych yn chwilio amdano a pham. Pan fydd gennych ffynonellau mwy credadwy, y mwyaf credadwy yw eich dadl.

Pan fyddwch chi'n dod o hyd i adnoddau ar gyfer eich aseiniad, rydych am ddod o hyd i'r wybodaeth orau i gefnogi'ch syniadau, eich trafodaethau a'ch dadleuon. Mae hyn yn gofyn am werthusiad gofalus o'r wybodaeth a ddarganfyddwch.

Mae'n bwysig gwerthuso gwybodaeth. Bydd hyn yn sicrhau eich bod yn:

• darganfod y wybodaeth fwyaf perthnasol ar gyfer eich pwnc a'ch aseiniad
• gwella ansawdd a dibynadwyedd eich ymchwil
• dod o hyd i farn arbenigol, ac ymchwil a adolygwyd gan gymheiriaid ar eich pwnc
• dehongli a chwynnu gwybodaeth ragfarnllyd, annibynadwy ac anghywir

Bydd gwerthuso gwybodaeth yn eich galluogi i adnabod a diystyru gwybodaeth sydd yn:

• annibynadwy
• rhagfarnllyd
• annheg
• hen ffasiwn
• anghywir
• ffug

Acronym yw 'CCAPP' sy'n sefyll am bob cam ym mhroses cloriannu ffynhonnell (Cyfredol – Cywirdeb – Awdurdod – Perthnasol – Pwrpas). Mae wedi’i seilio ar yr acronym Saesneg ‘CRAAP’ (Currency – Revelance – Authority – Accuracy – Purpose)

• C: Cyfredol ('Currency')

  • Mae hyn yn ymwneud ag amseroldeb yr adnoddau neu'n cyfeirio at ba mor ddiweddar yw'r wybodaeth.

• C: Cywirdeb ('Accuracy')

  • Mae cywirdeb yn ymwneud â dibynadwyedd, gonestrwydd a chywirdeb yr adnodd.

• A: Awdurdod ('Authority')

  • Mae hyn yn cyfeirio ar yr awdur - pwy ysgrifennodd y darn. Mae'n bwysig gwybod pa waith yr ydych yn ymgynghori ag ef.

• P: Perthnasol ('Relevance')

  • Mae perthnasedd yn ymwneud â phwysigrwydd y wybodaeth i chi a'ch anghenion gwybodaeth.

• P: Pwrpas ('Purpose')

  • Mae pwrpas yn ymwneud â'r rheswm y crëwyd y wybodaeth.

Datblygwyd y Prawf 'CRAAP'  (CCAPP) gan Lyfrgell Meriam ym Mhrifysgol Talaith Califfornia, Chico.

Ar gyfer unrhyw ddeunydd y byddwch yn edrych arno, mae'n syniad da cofnodi'r hyn y dewch o hyd iddo, a ble a phryd y daethoch o hyd iddo. Bydd hyn yn ei gwneud hi'n haws cydnabod eich ffynonellau'n gywir ac olrhain eich camau os oes angen.

Bydd angen i chi reoli'r adnoddau y byddwch yn dod o hyd iddynt. Mae llawer o ffynonellau gwybodaeth ar-lein yn cynnwys nodweddion i'ch helpu i storio canlyniadau eich chwiliad i'w defnyddio'n ddiweddarach. Yn Primo, er enghraifft, gallwch storio eich canlyniadau chwilio yn eich Ffefrynnau.

Ceisiwch ddod i'r arfer o storio'r cofnodion ar gyfer y ffynonellau gwybodaeth y byddwch yn dod o hyd iddynt fel nad oes rhaid i chi dreulio amser gwerthfawr yn chwilio amdanynt eto pan fyddwch yn creu eich rhestr gyfeirio.

Rhagor o wybodaeth am reoli adnoddau y dewch o hyd iddynt.

Rhagor o wybodaeth am gyfeirnodi'n gywir.