DA a'r Llyfrgell: Beth yw DA?

Mae Deallusrwydd Artiffisial (DA neu AI), yn faes o gyfrifiadureg sy’n canolbwyntio ar algorithmau a systemau sy'n gallu dysgu o ddata, adnabod patrymau, a gwneud penderfyniadau neu ragfynegi ar sail yr algorithmau neu'r systemau hynny.

Mae enghreifftiau o Ddeallusrwydd Artiffisial sydd wedi dod yn rhan o fywyd bob dydd yn cynnwys sgwrsbotiau, meddalwedd adnabod delweddau neu adnabod llais, cerbydau hunanyrru, a systemau argymell (ar gyfer ffilmiau, cerddoriaeth neu siopa ar-lein).

Oes gennych chi gwestiwn am ddefnyddio DA?

Cysylltwch â'ch Llyfrgellydd Pwnc am gymorth a chyngor ar ddod o hyd i adnoddau priodol ar gyfer eich astudiaethau, cloriannu ffynonellau a chyfeirnodi

Dyma grynodeb o sut mae DA yn cael ei ddefnyddio ym maes Addysg Uwch, gyda ffocws ar lyfrgelloedd.

Defnydd cyffredinol mewn Addysg Uwch:

• Cymorth astudio: Cynorthwywyr ymchwil a sgwrsbotiau yn helpu i ateb cwestiynau ac esbonio cysyniadau.

• Cymorth ysgrifennu: Mae offer DA yn cynorthwyo gyda gramadeg, sillafu a strwythuro.

• Rheoli amser: Mae cynllunwyr deallus ac atgoffwyr yn helpu myfyrwyr i drefnu amserlenni astudio.

• Hygyrchedd: Mae offer DA yn cefnogi myfyrwyr ag anghenion dysgu ychwanegol (e.e. lleferydd-i-destun, darllenwyr sgrin).

Yn y Llyfrgell:

• Hwyluso ymchwil: Mae offer DA yn cynorthwyo gyda dadansoddi data, adolygiadau llenyddiaeth ac ysgrifennu.

• Chwilio callach: Mae DA yn gwneud dod o hyd i lyfrau, erthyglau ac adnoddau yn haws.

• Cymorth 24/7: Mae sgwrsbotiau a pheiriannau chwilio DA yn helpu defnyddwyr i ganfod atebion i'w cwestiynau unrhyw bryd.

• Argymhellion adnoddau: Mae DA yn awgrymu geiriau allweddol defnyddiol, awgrymiadau chwilio neu hyd yn oed deunydd darllen yn seiliedig ar eich cwrs neu ddiddordebau.

Tanysgrifiwch i Blog y Llyfrgellwyr i dderbyn newyddion am weithgareddau'r Llyfrgellwyr Pwnc

• Algorithm: Cyfres o gyfarwyddiadau neu reolau sydd wedi'u llunio i gyflawni tasg benodol.

• Allbwn: Unrhyw gynnwys a gynhyrchir gan DdA.

• Anogwr: Cyfarwyddyd penodol a roddir i offer DA i gynhyrchu allbwn.

• Camwybodaeth: Gwybodaeth ffug, gamarweiniol neu anghywir ond sydd efallai heb fod wedi'i chreu'n fwriadol er mwyn twyllo neu gamarwain pobl eraill.

• Cwmpas (yr ymdriniaeth ar y testunau): Pa mor drylwyr yw'r ymchwil presennol ar bwnc sy'n cael ei drafod.   

• Cydweithredol: Gweithio gydag eraill tuag at nod cyffredin. 

• Cyfoesedd: Yn ymwneud â pha mor amserol yw'r adnoddau neu pa mor ddiweddar yw'r wybodaeth.

• Cywirdeb (allbynnau): Pa mor gywir, manwl gywir a pherthnasol yw'r wybodaeth a gynhyrchir gan yr offer DA.

• DA Cynhyrchiol: Math o DdA sy'n gallu creu testun, lluniau neu ddata newydd gan ddefnyddio modelau arbennig. Mae'r modelau hyn yn defnyddio anogwyr i ddysgu o enghreifftiau ac yna maent yn creu cynnwys tebyg o'r data presennol hwnnw.

• Dadansoddi (y canlyniadau): Archwilio a chwestiynu'n feirniadol y canlyniadau neu'r canfyddiadau a geir yn allbynnau’r offer DA.

• Data hyfforddi: Mae data hyfforddi yn cyfeirio at y set o enghreifftiau neu wybodaeth a ddefnyddir i ddysgu model dysgu peirianyddol sut i gyflawni tasg benodol.

• Deallusrwydd Artiffisial (DA / AI): Systemau cyfrifiadurol sydd wedi'u cynllunio i gyflawni tasgau sydd fel arfer yn gofyn am ddeallusrwydd dynol, megis dysgu, datrys problemau, a gwneud penderfyniadau.

• Dysgu Peirianyddol (ML): Is-set o DdA sy'n cynnwys systemau yn dysgu o ddata a gwella eu perfformiad dros amser heb raglennu penodol.

• Model Iaith Mawr (LLM): Model sy'n defnyddio llawer iawn o ddata hyfforddi i addysgu algorithmau heb gyfarwyddyd dynol. 

• Rhithwelediadau: Gwybodaeth ffug, gamarweiniol neu anghywir a gynhyrchir gan offer DA a gyflwynir fel ffaith.

• Syntheseiddio: Cyfuno syniadau neu wybodaeth wahanol o nifer o ffynonellau i mewn i gyfanwaith cydlynol.

• Tuedd: Rhagfarn o blaid neu yn erbyn rhywbeth, unigolyn neu grŵp o'u cymharu ag eraill, fel rheol mewn ffordd sy'n cael ei hystyried yn annheg.

• Uniondeb Academaidd: Ymddwyn mewn modd gonest, moesegol a thryloyw mewn lleoliad academaidd.