DA a'r Llyfrgell: Beth yw DA?

Mae Deallusrwydd Artiffisial (DA neu AI), yn faes o gyfrifiadureg sy’n canolbwyntio ar algorithmau a systemau sy'n gallu dysgu o ddata, adnabod patrymau, a gwneud penderfyniadau neu ragfynegi ar sail yr algorithmau neu'r systemau hynny.

Mae enghreifftiau o Ddeallusrwydd Artiffisial sydd wedi dod yn rhan o fywyd bob dydd yn cynnwys sgwrsbotiau, meddalwedd adnabod delweddau neu adnabod llais, cerbydau hunanyrru, a systemau argymell (ar gyfer ffilmiau, cerddoriaeth neu siopa ar-lein).

Dilynwch Gwasanaethau Gwybodaeth

•  Statws Gwasanaethau GG - Statws gwasanaethau a systemau Gwasanaethau Gwybodaeth

• Newyddion GG - Newyddion a digwyddiadau llyfrgell a TG 

Cyfryngau cymdeithasol

• Instagram @isaberuni
•  Facebook @aberuni.is

Blogiau

• Blog y Llyfrgellwyr - Newyddion gan eich Llyfrgellwyr Pwnc
• Blog Sgiliau Digidol - Y newyddion diweddaraf am y cyfleoedd a’r datblygiadau gan y Tîm Sgiliau Digidol

Gall offer Deallusrwydd Artiffisial helpu myfyrwyr mewn sawl ffordd – er enghraifft:

• Helpu i wella’ch gramadeg a’ch arddull ysgrifennu. 
• Prawf-ddarllen.
• Esbonio cysyniadau ac egluro ystyr. 
• Ateb cwestiynau gan ddefnyddio deunydd sydd i'w gael ar-lein.  
• Drafftio syniadau a chynllunio’ch astudiaethau.
• Helpu i strwythuro testunau ysgrifenedig. 
• Chwilio am ffynonellau testunau academaidd.
• Cynhyrchu syniadau ar gyfer graffeg a delweddau. 
• Adolygu a chrynhoi testun.
• Datrys problemau cod cyfrifiadurol. 
• Dadansoddi a delweddu data.
• Prosesu setiau data mawr.
• Dylunio arbrawf.

Bydd gorddefnyddio offer DA yn lleihau eich cyfleoedd i ddatblygu’ch sgiliau ysgrifennu, eich meddwl creadigol a’ch sgiliau ymchwil. Mae'r rhain yn sgiliau academaidd a phroffesiynol allweddol y bydd eu hangen arnoch wrth i chi symud ymlaen trwy'ch astudiaethau ac i mewn i fyd gwaith.

Os ydych chi'n mynd i ddefnyddio'r offer hyn ar gyfer eich astudiaethau, mae'n bwysig gwneud hynny'n briodol ac yn foesegol. 

• Edrychwch dros y Rhestr Wirio Defnydd Priodol i'ch helpu i benderfynu a allai defnyddio offeryn DA fod yn briodol.

• Darllenwch y cyngor yn DA - Peryglon, Cyfyngiadau ac Uniondeb Academaidd i ddeall rhagor am effaith defnyddio offer DA ar eich astudiaethau.

Oes gennych chi gwestiwn am ddefnyddio DA?

Cysylltwch â'ch Llyfrgellydd Pwnc am gymorth a chyngor ar ddod o hyd i adnoddau priodol ar gyfer eich astudiaethau, cloriannu ffynonellau a chyfeirnodi

• Algorithm: Cyfres o gyfarwyddiadau neu reolau sydd wedi'u llunio i gyflawni tasg benodol.

• Allbwn: Unrhyw gynnwys a gynhyrchir gan DdA.

• Anogwr: Cyfarwyddyd penodol a roddir i offer DA i gynhyrchu allbwn.

• Camwybodaeth: Gwybodaeth ffug, gamarweiniol neu anghywir ond sydd efallai heb fod wedi'i chreu'n fwriadol er mwyn twyllo neu gamarwain pobl eraill.

• Cwmpas (yr ymdriniaeth ar y testunau): Pa mor drylwyr yw'r ymchwil presennol ar bwnc sy'n cael ei drafod.   

• Cydweithredol: Gweithio gydag eraill tuag at nod cyffredin. 

• Cyfoesedd: Yn ymwneud â pha mor amserol yw'r adnoddau neu pa mor ddiweddar yw'r wybodaeth.

• Cywirdeb (allbynnau): Pa mor gywir, manwl gywir a pherthnasol yw'r wybodaeth a gynhyrchir gan yr offer DA.

• DA Cynhyrchiol: Math o DdA sy'n gallu creu testun, lluniau neu ddata newydd gan ddefnyddio modelau arbennig. Mae'r modelau hyn yn defnyddio anogwyr i ddysgu o enghreifftiau ac yna maent yn creu cynnwys tebyg o'r data presennol hwnnw.

• Dadansoddi (y canlyniadau): Archwilio a chwestiynu'n feirniadol y canlyniadau neu'r canfyddiadau a geir yn allbynnau’r offer DA.

• Data hyfforddi: Mae data hyfforddi yn cyfeirio at y set o enghreifftiau neu wybodaeth a ddefnyddir i ddysgu model dysgu peirianyddol sut i gyflawni tasg benodol.

• Deallusrwydd Artiffisial (DA / AI): Systemau cyfrifiadurol sydd wedi'u cynllunio i gyflawni tasgau sydd fel arfer yn gofyn am ddeallusrwydd dynol, megis dysgu, datrys problemau, a gwneud penderfyniadau.

• Dysgu Peirianyddol (ML): Is-set o DdA sy'n cynnwys systemau yn dysgu o ddata a gwella eu perfformiad dros amser heb raglennu penodol.

• Model Iaith Mawr (LLM): Model sy'n defnyddio llawer iawn o ddata hyfforddi i addysgu algorithmau heb gyfarwyddyd dynol. 

• Rhithwelediadau: Gwybodaeth ffug, gamarweiniol neu anghywir a gynhyrchir gan offer DA a gyflwynir fel ffaith.

• Syntheseiddio: Cyfuno syniadau neu wybodaeth wahanol o nifer o ffynonellau i mewn i gyfanwaith cydlynol.

• Tuedd: Rhagfarn o blaid neu yn erbyn rhywbeth, unigolyn neu grŵp o'u cymharu ag eraill, fel rheol mewn ffordd sy'n cael ei hystyried yn annheg.

• Uniondeb Academaidd: Ymddwyn mewn modd gonest, moesegol a thryloyw mewn lleoliad academaidd.